در بحث طراحی سازه باید نیروی زلزله را به صورتی اعمال کنیم که بیشترین و بحرانی ترین اثر را بر سازه داشته باشد اما به دست آوردن این زاویه برای اعمال نیروی زلزله کار راحتی نیست. به همین دلیل برای این کار از یک قاعده به نام اصل 100-30 استفاده میکنیم که آیین نامه 2800 برای راحتی در انجام محاسبات این راهکار را به ما پیشنهاد داده است و همچنین ملزم به رعایت آن هستیم.
در ادامه مقاله قصد داریم در مورد الزامات مربوط به این اصل صحبت کنیم و اینکه چگونه در نرم افزار ایتبس این اصل را پیاده سازی کنیم.
استاندارد 2800
در آیین نامه 2800 الزام شده است که ساختمان باید در دو امتداد عمود بر هم طراحی شود. در شرایط خاص نیز میتوانید از این طراحی صرف نظر کنید یعنی هر راستا به صورت مجزا در برابر زلزله طراحی شود. این بند را در تصویر زیر مشاهده میکنید.
پس به طور کلی سازه ها در دو حالت باید برای نیروی زلزله متعامد طراحی شوند:
- تمام سازه های نامنظم در پلان
- در محل تقاطع دو و یا چند سیستم مقاوم باربر جانبی قرار دارند.
در حالت دوم در صورتی که بار محوری ناشی از اثر زلزله در ستون، در هر یک از دو امتداد مورد نظر، کمتر از 20 درصد بار محوری ستون باشد میتوان این ضابطه را رعایت نکرد.
شاید چنین به نظر برسد که برای ساختمان های منظم در پلان از اعمال این قاعده معاف خواهیم بود، اما مشکل اصلی بند 3-1-4-ب می باشد که اکثر ستون ها در ساختمان های منظم در پلان مشمول آن خواهند بود. در اکثر سازه ها ستون ها در محل تلاقی دو یا چند قاب های خمشی فولادی و بتنی و همچنین سیستم های دوگانه قرار دارند، بنابراین منظور کردن زلزله متعامد در بسیاری از سازه ها الزامی می باشد؛ مگر آن که طراح با استناد به تبصره عنوان شده بتواند از اعمال این اثر صرف نظر کند.
اعمال صد-سی در ایتبس
در ایتبس به دو روش میتوان اثر زلزله صد-سی را منظور کرد و تفاوت خاصی ندارند در ادامه هر دو روش را توضیح خواهیم داد. نکته قابل توجه این است که زلزله هر راستا باید با 30 درصد از زلزله راستای دیگر ترکیب شود.
روش اول: استفاده از Load Case
وارد منوی تعریف کیس جدید شوید و مطابق با تصویر عمل کنید.
در تصویر بالا مشاهده میکنی که زلزله راستای X با 30 درصد زلزله راستای Y ترکیب شده است به این ترتیب در هر ترکیب باری از این کیس استفاده کنید، اثر زلزله متعامد نیز در ترکیب بار اعمال میشود.
روش دوم: استفاده از ترکیب بار
این روش را من به شخصه استفاده میکنم و بسیار ساده است. از نظر ماهیتی مثل حالت قبل است و در هر ترکیب باری زلزله تعریف کنید، زلزله متعامد هم با 30 درصد در ترکیب بار مشارک داده میشود.
توجه داشه باشید برای تمام زلزله های اصلی و با برون محوری باید این ترکیب انجام شود اما نیاز نیست در زلزله متعامد، از زلزله های با برون محوری استفاده کنیم.
- برچسبها سازه بتنی, سازه فولادی, طراحی سازه, فلسفه ها
